Sınıf Düzeni Oluşturmada 6 Öneri

İyi planlanmış fiziksel bir ortam öğretmenler ve öğrenciler için öğretim sürecinin kalitesinin artması açısından çok önemlidir. Öğrenciler vakitlerinin çoğunu sınıfta geçirir. Sınıfımızın düzenlenmesi öğrencilerin motivasyonlarını arttıracaktır. Artan motivasyon da öğrenmeyi kolaylaştırır; böylece elde edilen fazladan zamanda öğretmen, öğrencileriyle farklı etkinlikler yapabilir.

Her sınıfta öğrenci sayısı kadar masa sıra bulunur. Duvarlarda panolar, askılar, bazı okullarda öğrenci dolapları ve bir de sınıf dolabı dediğimiz çoğu zaman sınıf kitaplığı ve çeşitli materyallerin konulduğu bir dolap… Ortalama bir sınıf, işte bu kadar... Bir öğretmen bu sınıfı isterse bu kurulum üzerinden; isterse de bunun üzerine koyabileceği çeşitli alanlarla harika bir ortam haline getirebilir.

Ülkemizde okullar fiziki yapılarına göre değişmektedir. Merkezdeki okullarla kırsaldaki okulların fiziki şartları elbette farklıdır. Tam günlü okulların yanında nüfusun yoğunluğundan dolayı ikili öğretim yapan okullar var. Devlet okulları özel okullar var. Her birinin farklı imkanları ya da imkansızlıkları var. Öğretmenler bulundukları coğrafya, öğrenci kitlesi ve fiziki şartları çok iyi değerlendirmelidir. Sınıf ortamını da bunları göze alarak en iyi seviyede düzenlemeye gayret etmelidir.

Öğretmenlik hayatım boyunca elimden geldiği kadar sınıf içi düzen ve dizayna özen gösterdim; bazen sınıfım müsait oldu birkaç etkinlik alanı kurabildim; bazense zar zor ufacık bir alan açabildim. Aşağıda sınıfınızı düzenlemeniz için 6 öneri sundum sizlere:

1.Sınıf Panoları: Öğrenci çalışmalarının sergilenmesi açısından önemlidir. Öğrenciler çalışmalarının sergilenmesinden çok mutlu olurlar. Dikkat etmemiz gereken en önemli husus, bu panolara en iyisi deyip birkaç öğrencinin çalışmasını asmaktan kaçınıp tüm öğrencilerin çalışmalarını sergilemek. Bu panolara nelerin asılacağı planlanmalı ve sürekli yenilenmelidir. Bazen okul idarecileri her sınıfa, zümreye yaptıkları etkinlikleri asacakları yerler gösterebiliyor; koridorlardaki duvarlar, okul girişleri bu amaçla kullanılabiliyor. Bu alanları da mutlaka değerlendirmeliyiz. Yaptığımız etkinliği panoda gördüğümüzdeki sevinci hangi yaşta olursanız olun unutmadığınıza eminim.

Öğrencilerin de kullandığı bir pano olmalı. Bu panoya günün bilmecesi, bir matematik sorusu, o günün önemi ile ilgili bir bilgi, bir duyuru asılabilir. Bu da sınıfa ayrı bir hareketlilik katar.

Bir de öğretmenin kullandığı afiş tablo vs gibi materyallerin asıldığı panolar var. Bu panolar da zaman zaman güncellenmelidir.

2.Sınıf Kitaplığı: Kütüphane her öğrencinin rahatlıkla kullanabileceği bir boyutta ve şekilde olmalıdır. Belli kurallar içerisinde teneffüslerde, gerektiğinde derslerde kullanılmalıdır. (Sınıf kitaplığının oluşturulması ile ilgili yazımdan yararlanabilirsiniz.) Güvenlik açısından duvara sabitlenmesi de gerekmektedir.

3.Çoklu Etkinlik Alanı: Bu alanı şöyle hayal edelim: Sınıfımızda boş kalan bir alan var. Oraya boşluğun büyüklüğüne göre bir kilim veya plastik bir döşeme vs. koyalım. Yerlere 5-6 öğrencinin ayakkabılarını çıkarıp oturabileceği minderler yerleştirelim. Kısa boyda bir dolap koyalım. Bu alan kilimsiz, döşemesiz sadece sınıf masa sıralarından bağımsız başka masaları koyduğumuz; küçük bir dolabın olduğu bir alan da olabilir. Peki bu alanda ne yapacağız? Akıl oyunlarını burada oynatabilir, sınıfta yapacağımız dramaları burada canlandırabiliriz. Kitap okuma, yazı çalışmaları yapma, proje çalışmaları için kullanabiliriz. Evcilik oyunları, masal anlatımları ve daha pek çok şey için kullanabiliriz. Bu alanı her hafta bir amaç için de kullanabilirsiniz. Bir hafta drama, bir hafta kitap okuma, bir hafta proje gibi.

İnanın çocukların zevkle kullandıkları ve sevecekleri bir alan. Bu tür bir alanı sınıfınızda oluşturmanız sizin de işinizi oldukça kolaylaştıracaktır.

4.Doğa Köşesi: Her öğrencinin ilgi alanı farklıdır. Bazı öğrenciler toprakla, bitkilerle, onların bakımlarıyla ilgilenmeyi severler. Bu tür öğrenciler için sınıfta bitkilerle iç içe olacağı bir alan oluşturabiliriz. Sınıfça düzenleyeceğimiz bir etkinlik yapabiliriz. Çeşitli bitki ve çiçekleri saksıya ekip sınıfımızda cam kenarlarına yerleştirebiliriz. Bu saksılar çok büyük olmamalı. Sınıfta uygun alanlara konulmalı. Öğretmen sınıfta bu bitkilere bakacak öğrencileri seçmeli ve onların takip etmesini sağlamalıdır. Bazı saksılara çiçek ektiğimizde sınıfımızda ne kadar güzel bir görüntü olacağını bir düşünsenize. Beş altı saksı bile sınıfa ayrı bir güzellik katacaktır. Saksılara fasulye, nohut ekebiliriz ama menekşe gibi çiçek açan bitkileri de yetiştirmek güzel olur. Bakımları için görevlendirdiğimiz öğrencilere bu bitkilerin yetiştirilmesi ile ilgili araştırma yapmalarını da isteyebiliriz. Bazı okullarda bu çalışmalar okul bahçelerinde de yapılabiliyor. Başlarken de dediğimiz gibi fiziki şartlarımız neye uygunsa ona göre şekillenebiliriz.

5. Müzik Alanı: Müzik derslerinde kullandığımız malzemeleri koyduğumuz bir alandır. Burası çoklu etkinlik alanı içerisinde olabileceği gibi duvardaki bir raf da olabilir. Elbette tüm eğitim öğretim materyallerinin kullanılması gerektiği gibi bu müzik aletlerinin de rafta durmaması ve kullanılması gerekmektedir. Marakaslar, ziller, davullar vb. müzik aletleri burada olabilir. Müzik derslerinde bunlarla yapacağımız çeşitli çalışmaları öğrenciler tekrar etmek isteyecektir. Bu alanın ulaşılabilir olması da onların bu isteğini karşılayacaktır. Bu alan müzik sınıfı ve öğretmeni olan okullarda farklı değerlendirilebilir. Dramalarımız veya kitap etkinliklerimiz için müzik aletlerimizi kullanabiliriz.

6. Spor Alanı: Şimdi “Sınıfta spor alanı mı olurmuş?” diye sorduğunuzu duyar gibiyim. Elbette olmaz ama sınıfın kendine ait spor malzemeleri olması güzeldir. Top, ip, hulahop, lastik gibi malzemeleri de koyacağımız bir alan olmalı. Bu malzemelerle teneffüslerde öğrencilerimizi mutlu edebiliriz. Tabi ki bunların kullanım alanı olarak okul bahçesini göstermeliyiz.

Yukarıdaki öneriler imkanları kısıtlı; spor salonu, müzik sınıfı, kütüphanesi, konferans salonu olmayan okullarda daha da ilgi çekecektir. Bu alanlarla öğrencilerimiz sınıfta nefes alacak, mutlu olacak ve eğitim öğretim kalitesi artacaktır.

Siz de şartlarınızın el verdiği ölçüde ve daha önemlisi hayal dünyanızın sınırları ölçüsünde çok renkli alanlar açabilir sınıfınızı canlı hale getirebilirsiniz.