Geri Dönüşüm İle Çevremi Koruyorum

Bilim insanları dünyayı tehdit eden en büyük sorunlar arasında çevre sorunlarını göstermekte ve bu sorunların çözümleri üzerinde çalışmakta, çeşitli sivil toplum örgütleri de bu konuda projeler üretmektedir.

Peki biz; öğretmenler olarak öğrencilerimize çevre bilincini nasıl kazandırabiliriz? Okul ortamında ne gibi çalışmalar yapabiliriz?

Son yıllarda okullarda geri dönüşüm üzerinde çalışmalar artmıştır. Sınıflara ya da okulun belirli yerlerine atıklar için konan kutular, çocuklar tarafından fark edilip kullanılır hale gelse de bu kullanımın yetersiz olduğunu söyleyebilirim.

Geri dönüşüm konusunda bilgi sahibi miyiz? Nedir peki geri dönüşüm?

Geri dönüşüm, kullanılmış maddelerin işlenerek tekrar kullanılır hale getirilmesine verilen addır. O kadar çok madde geri dönüşüm özelliği gösterir ki: cam, kağıt, plastik, ahşap, metal, demir, tekstil, piller, aküler, elektronik atıklar, organik atıklar... Geri dönüşümü çok iyi organize etmiş ülkeler, çevrelerine ve ekonomilerine küçümsenmeyecek ölçülerde katkıda bulunmuş oluyor.

Geri dönüşümü iki yönlü inceleyebiliriz: 

A. Çevreye Katkısı

•  Ağaçların, ve su kaynaklarının korunmasına katkıda bulunulmuş olunur.
• Ormanlardaki ve denizlerdeki hayvanların doğal yaşamının korunmasına yardımcı olur. Özellikle bazı hayvan türlerinin yaşamını sürdürmesi için önemlidir.
• Ham madde üretimi azalır.  Böylelikle hem hava hem de çevre kirliliği azalır. Bu da insan ve doğadaki tüm canlıların yaşamına katkı sunar.
• Küresel ısınmanın sebebi olarak görülen “Sera gazı” emisyonunun düşmesine katkıda bulunur.

 B. Ekonomiye Katkısı

• Yararlı olabilecek atık maddelerin boşa gitmesini önleyerek, tekrar kullanıma sunabiliyor olması en büyük ekonomik katkıdır.
• Gereksiz enerji kullanımını azaltır.
• İsrafı önler.
• Hammadde konusunda çok iyi ekonomik bir kaynak olur.
• Çöplerin depolanması taşınması ayrı bir bütçedir. Geri dönüşüm de bu bütçeyi azaltır. Geri dönüşümle depolanmaya ihtiyaç kalmaz.
• Evlerde yapılacak basit geri dönüşümler ile aile bütçesine dolayısıyla da ülke ekonomisine katkı sunar.
• İş istihdamı sağlar.
• Hammadde ithalatını ve buna bağlı giderleri azaltır.  

Yukarıda kısaca anlattığımız faydaları sınıfta ve okulda nasıl hayata geçirebiliriz?

Ben öncelikle sınıfımızdaki çöplerin ayrıştırılması ile işe başlanması gerektiğini düşünüyorum. Bunun bir okul politikası haline getirilmesi de elbette önemli. Kağıt, plastik ve cam mutlaka ayrıştırılmalıdır. Eğer okulumuzda bu tür bir çalışma yok ise öğrencilerimizle birlikte bunu sağlayacak bir proje yapabiliriz. Önce sınıfımıza sonra okulumuzdaki tüm sınıflara atık ayrıştırma kutularını koyabiliriz. 

Çalıştığım okulların birinde geri dönüşüm çalışması yapılıyordu. Ayrıştırılmış atıkları belediye alıyordu. Karşılığında ise okulumuza fidanlar vermişlerdi. Öğrencilerimizle onları okul bahçesine dikmek o kadar gurur verici bir duyguydu ki anlatamam. Ağaçların korunması ve bakımı da gönüllü çevreci öğrenciler tarafından yapılıyordu. Bu geri dönüşüm çalışmaları ile kütüphanesini kuran bir okul da biliyorum. Bunlar küçük ama önemli çalışmalar. Çevre bilincinin uyandırılması böyle çalışmalarla başlayabilir. 

Yapılan araştırmalarda çevre ile ilgili bilinçlenmede en etkili yerin okullar olduğu ifade ediliyor. Okul ortamında bilinçlenen birey, elbette bu bilinci evinde ve yaşadığı her yerde uyguluyor. 

Geri dönüşüm sadece çöpü ayrıştırarak hammaddeye dönüştürmek değildir. Bazen de kullanımı artık bitmiş bir eşyayı kullanılabilir başka bir şeye dönüştürmek de geri dönüşümün çeşitlerindendir. Öğrencilerimizde bir şeyi atmadan önce “Bunu başka nerede kullanabilirim?” bilincini oturtmalıyız. Sınıf içindeki birtakım faaliyetlerimizde onların evlerinden getirdiği kullanılmış materyallerle yeni materyaller oluşturabiliriz. Geçtiğimiz yıllarda sınıfımıza çiçek yetiştirecektik; ama saksımız yoktu. Öğrencilerime saksı olarak kullanabileceğimiz kullanılmış bir şeyler getirmelerini söyledim. Çocuklar konserve, yoğurt kaplarıyla geldiler. Birkaç gün sonra boş kutular ve biraz da boyayla harika saksılar yapıp çiçeklerimizi ektik. 

Çevre bilinci oluşturmanın en önemli halkalarından birisi geri dönüşüm ama çevreyi sadece geri dönüşüm yaparak temiz tutamayız. Çevre kirliliğini etkileyen faktörleri öğrencilerimize anlatmaya devam etmeliyiz. 

 AMİNE ÖZGE YILDIRIM