“Tarih bu olayı yazmak için kelime bulmakta müşkülata uğrayacaktır. İşte Osmanlı sebatının İngiliz inadını kırdığı birinci zaferi Çanakkale’de, ikinci zaferi burada görüyoruz. 1500 senelik İngiliz tarihine böyle bir vakayı ilk defa sizin süngüleriniz yazdı!”

Kutü’l-Amare Kahramanı Halil Kut Paşa

Birinci Dünya Savaşı’nın en önemli cephelerinden biri hiç şüphesiz Irak Cephesi’dir. Bu cephenin en stratejik kazanımı ise “yenilmezlikleriyle” nam salmış İngilizlere karşı elde edilen Kutü’l-Amare Zaferi’dir. Osmanlılar açısından bu önemli zafer büyük bir moral kaynağı olmuş, elverişsiz koşullara ve yetersiz kaynaklara rağmen İngilizlerin inadını sebatla kırmayı başarmışlardır.

• I. Dünya Savaşı’nda Irak Cephesi’nin, dolayısıyla Kutü’l-Amare kuşatmasının önemi nedir?

• Irak Cephesi’ndeki muharebelerin yapıldığı coğrafya askerî anlamda hangi özelliklere sahipti?

• İngiliz ve Osmanlı ordusunun bu cephedeki askerî/sosyal durumu kuşatmadan önce ve sonra nasıldı?

• Kutü’l-Amare kuşatması hangi koşullar altında, nasıl cereyan etti?

• Zafer öncesinde Osmanlı Kıtaatı Kumandanı Halil Kut Paşa, İngiliz Kuvvetleri Kumandanı General Charles Townshend’e gönderdiği mektupta neler yazıyordu? 

• İngilizler, esirleri mukabilinde Halil Kut Paşa’ya rüşvet teklif etmişler miydi?

• Zafer sonrasında yerli ve yabancı basında ne tür haberler yayımlandı?

Askerî tarih alanında yaptığı çalışmalarla dikkatleri üzerine çeken araştırmacı/yazar Erhan Çifci Kut Almış Bir Ordunun Zaferi/Kutü’l-Amare adını verdiği bu eseriyle; muharebeyi hazırlayan fiziki/sosyal koşulları, her iki tarafın savaşın seyrini değiştiren aktörlerini, savaşın safha safha, nasıl cereyan ettiğini ve sonuçlarını bir film senaryosu tadında kaleme almıştır. Çifci çoğu ilk kez bu eserde yayınlanacak haritalar, belgeler ve fotoğraflar eşliğinde muharebenin her safhasını konuyla alakalı yerli/yabancı pek çok kaynağı mukayeseli biçimde gözden geçirip, hamasetten uzak ve objektif bir bakış açısıyla yazarak bu alandaki önemli boşluğu doldurmuştur.

Editörün görüşü

Erhan Çifci, askeri tarih alanında eğitim almış ve yine bu alanda kitapları çıkmış genç, dinamik ve ismini duyuran bir tarihçi. Gültekin Yıldız'ın da nezaret ettiği bu çalışmada Çifci, yerli yabancı birçok kaynağı inceleyip muharebeyi safha safha haritalar, fotoğraf ve belgeler eşliğinde anlatıyor.

Keza Müslüman Hintliler dindaş oldukları Osmanlı askerleri ile karşılaştıkça muharebe motivasyonları düşüyordu. Müslüman askerlerin muhtemel reaksiyonlarından çekinen Townshend ileri harekâtın yapılacağı Selmanpak şehrinin adını bile sırf bu yüzden değiştirmişti. Çünkü Selmanpak şehri adını Müslümanlar için çok değerli sahabelerden biri olan Selman-ı Farisi’den alıyordu ve kendisinin mezarı bu şehirdeydi. Dolayısıyla İngilizler yazılı ve şifahi emirlerinde Müslüman askerlerin olumsuz etkilenmesini önlemek maksadıyla şehrin Helenistik çağdaki adı “Ctesiphon”u kullanmaya başladılar.

Bu çalışma, Milli Savunma Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Askeri Tarih alanında Türkiye’de en iyi isimlerden Gültekin Yıldız nezaretinde, hem Türk hem de yabancı kaynaklar mukayese edilerek 3 yılda yazıldı. Bu çalışmayla Çifci, Kutü’l-Amare Kuşatması’nı şimdiye kadar hiç bilinmeyen bilgiler eşliğinde safha safha harita, belge ve fotoğraflarla anlatarak bu alanda şimdiye kadar yapılmayanı yapıyor.